Trên thế giới, có rất nhiều công nghệ NLTT đã xâm nhập vào lĩnh vực NTTS như máy bơm nước chạy bằng năng lượng gió, hệ thống quản lý nhiệt độ và oxy hòa tan trong ao nuôi sử dụng năng lượng mặt trời, hệ thống sưởi ấm bằng năng lượng mặt trời…
Tại Việt Nam, sự phát triển của hoạt động sản xuất NTTS được dự báo vẫn tiếp tục tăng nhưng hoạt động này lại đang phải đối mặt với những thách thức về biến đổi khí hậu (xâm nhập mặn, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh), sản lượng thấp, chi phí sản xuất cao… Chính vì thế, việc phát triển nguồn điện năng sẽ giúp ngành phát triển bền vững, tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Các nguồn NLTT có thể khai thác ở Việt Nam có điện gió, điện mặt trời.
Một số nước trên thế giới như Trung Quốc, Thái Lan, Canada đã ứng dụng thành công nhiều dự án về NLTT cho ngành Thủy sản: Trung Quốc áp dụng hệ thống lắp trên mặt nước, Thái Lan thì ứng dụng các hệ thống phao nổi để nuôi trồng, Canada ứng dụng mô hình NLTT trên mặt đất (cạnh chỗ nuôi trồng). Nhìn chung, kinh nghiệm phát triển NLTT trên thế giới cho thấy, khi áp dụng sẽ giảm chi phí đầu tư, tăng thu nhập cho các hộ dân; Đồng thời, phát triển kinh tế nông thôn, tối ưu hóa cơ cấu kinh tế địa phương, bảo vệ môi trường.
Hàn Quốc cũng là nước phát triển thành công nhiều mô hình, dự án về NLTT. Hiệp hội Năng lượng mới và tái tạo Hàn Quốc (KNREA) cho biết, có thể hợp tác với Việt Nam trong việc phát triển tích hợp hệ thống NTTS và NLTT; phát triển NLTT trên biển, ao hồ cho NTTS; hỗ trợ tư vấn cho các công ty của Việt Nam thực hiện dự án liên quan đến NLTT.
Tại Việt Nam, hiện Tập đoàn Điện lực (EVN) đang quản lý vận hành Nhà máy Điện gió với công suất 6MW trên đảo Phú Quý và đang nghiên cứu đầu tư một số dự án khác ở khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên. Tuy nhiên, ở Việt Nam, thách thức hiện nay đối với phát triển NLTT chính là vấn đề quỹ đất; hơn nữa, đây là khu vực chịu tác động của BĐKH rất lớn nên các doanh nghiệp đầu tư cho NLTT cần đảm bảo hài hòa được các yếu tố này.
Tỉnh Bến Tre đã có chủ trương cho 9 nhà đầu tư thực hiện các dự án điện gió với quy mô công suất 470 MW, vốn cam kết trên 940 triệu USD và có 4 dự án điện mặt trời đang trình Bộ Công Thương xem xét bổ sung quy hoạch. Với quy mô công suất từ nguồn NLTT, nếu đuợc triển khai sẽ là cơ hội để tỉnh Bến Tre có điều kiện phát triển ngành công nghiệp sản xuất điện với nguồn năng lượng sạch, không ô nhiễm môi trường.
Để NLTT trở thành một yếu tố không thể thiếu trong hoạt động sản xuất NTTS nói riêng và trong cuộc sống của người dân nói chung, Việt Nam sẽ cần có các chính sách định hướng, hỗ trợ hợp lý, cụ thể, rõ ràng, toàn diện; cần đầu tư kinh phí cho hoạt động nghiên cứu, thử nghiệm; đỡ đầu và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư chuyển giao công nghệ nhằm nâng số lượng cũng như chất lượng sản phẩm; Bên cạnh đó, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng về tiềm năng của NLTT
Ngọc Thúy - FICen